Urinarne infekcije

Najčešće bakterijske infekcije ljudi jesu infekcije urinarnog trakta – UTI, koje ukoliko pogledamo globalnu statistiku predstavljaju čak 8 miliona poseta lekaru godišnje. Razlog za to jeste jer upravo urinarne infekcije mogu zahvatiti gornji urinarni trakt, gde mislimo na bubrege, ali i donji urinarni trakt odnosno bešiku, prostatu, uretru kao i testise kod muškaraca.

Ono što je najčešće jeste pojava cistisa – upale mokraćne bešike kao i uretritis odnosno upala mokraćna kanala. Ređe, ali ipak se javlja i upala bubrega odnosno pijelonefritis.

Zbog čega se javljaju urinarne infekcije?

Medicinska praksa pokazuje da se najveći broj urinarnih infekcija javlja usled pojave bakterije Ešerihija koli, koja je inače u ljudskom crevnom sistemu pronašla svoje mesto. Takođe, ima i drugih bakterija koje mogu da izazovu upale urinarnog trakta, a prisutne su: Pseudomonas aeruginosa, Klebisella pneumoniae, Enterococcus faecalis, grupe steptokoka kao i stafilokoka takođe.

Ono što je primetno kod upale mokraćnih kanala kod oba pola jeste da se mogu izazvati i uz pomoć seksualno prenosivim bakterijama kao što su: Ureaplasma urealiticum, Chlamidia trachomatis, protozoa Trichomonas vaginalis ali i Mycoplasma hominis.

UTI se može razviti kod oba pola bukvalno svih starosnih dobi, ali su i pojedine grupe ljudi naročito rizične. Tu pre svega mislimo na nepokretne pacijente, dijabetičare, ali i one pacijente koji imaju probleme sa pražnjenjem bešike. Ukoliko neko ima uvećanu prostatu, sužen mokraćni kanal ili oslabljen mišić bešike takođe je ugrožen i podložan raznim urinarnim infekcijama.

Takođe, one su prisutne i ukoliko pacijenti imaju urođene anomalije urotrakta pa i ukoliko su imali skorašnji urinarni zahtev ili neki drugi vid instrumentalizacije, pa i ukoliko imaju stalno katetar ili jednostavno lošu higijenu. Urinarnim infekcijama podložni su i oni pacijenti koji neadekvatno koriste antibiotike s obzirom na to da zloupotreba ovih lekova može u ogromnoj meri da naruši prirodnu floru.

Da li su žene podložne urinarnim infekcijama?

Statistika pokazuje da preko 50% žena tokom svog života ima bar jednu urinarnu infekciju, dok je procenat od 20-30% zastupljenosti rekurentne infekcije. Upravo je sama anatomija jedna od glavnih faktora rizika za pojavu urinarnih infekcija kod žena, a tu se pre svega misli na kraći mokraćni kanal kod žena kao i blizina vagine i analnog kanala pa se i skraćuje put bakterija do bešike. Naravno to je u odnosu na muškarce, pa su i one podložnije raznim urinarnim infekcijama.

Takođe, seksualno aktivne žene imaju češće infekcije u odnosu na one koje nisu seksualno aktivne, ali i određeni tip kontracepcije može povećati rizik od nastanka raznih urinarnih infekcija.

Kod žena kod kojih je nastupila menopauza, zbog činjenice da im opada estrogen kao i zbog promena koje su prisutne na sluznici urogenitalnog trakta dolazi do češće pojave infekcija, a faktor rizika svakako su i spuštanje bešike i materice tokom godina (kako žena stari) i to usled slabljenja mišića karličnog dna, pa i nakon trudnoće, porođaja ali i gojaznosti. Svi ovi faktori rizika mogu dovesti kod žena i do nevoljnog gubitka urina odnosno inkontinencije.

Koliko su muškarci podložni urinarnim infekcijama?

Za razliku od žena kod muškaraca su urinarna infekcije ređe, a u mlađim godinama uglavnom su izazvane seksualno prenosivim bakterijama. S druge strane kako stare muškarci su uglavnom podložni urinarnim infekcijama usled neadekvatnog pražnjenja bešike. Infekcije prisutne kod muške populacije uglavnom zahvataju prostatu, a u tom slučaju potrebno je lečenje antibioticima koje može da potraje i duže nego što se očekuje.

Kako se prepoznaje urinarna infekcija?

Učestalo i bolno mokrenje jedan je od glavnih simptoma koji se na početku javljaju, ali tu je i osećaj peckanja u mokraćnom kanalu kao i pritisak odnosno napetost u predelu bešike ili donjeg dela stomaka. Takođe, od simptoma koji ukazuju na urinarne infekcije prisutno je otežano mokrenje kao i nevoljni gubitak urina. Upravo urin može u ovim situacijama biti neprijatnog mirisa, ali i zamućenog izgleda čak i sa prisustvom krvi.

U situaciji kada se infekcija proširi na bubrege kod pacijenata se javlja i bol u slabinskom delu leđa, povišena temperatura, groznica, povraćanje kao i malaksalost.

Kada se pojavi krv u urinu, koja nije praćena bolovima ona može ukazati i na bolesti urotrakta, te se pacijenti upućuju urologu kako bi im se izvršila dodatna dijagnostika.

Kako se otkriva urinarna infekcija?

Dijagnozu urinarne infekcije postavlja isključivo lekar i to pregledom sedimenta urina u specijalizovanoj laboratoriji. Ukoliko vaš lekar sumnja na infekciju urin se može uzeti i odmah, te nije potrebno u takvim slučajevima uzeti prvi jutarnji urin.

Naravno kako bi rezultati bili tačni potrebno je da se pravilno uzme materijal koji je neophodan za laboratorijsko ispitivanje, a urin se stavlja u sterilnu bočicu. Bočica se kupuje u apoteci ili ćete je dobiti u laboratoriji i potrebno je da se u nju dostavi uzorak srednjeg mlaza urina. Srednji mlaz ćete dobiti ukoliko prilikom mokrenja prve 4 sekunde mokrite van bočice, a ostatak unutar same sterilne bočice. Pazite prilikom otvaranja bočice i zatvaranja kako unutrašnji deo i sam poklopac ne bi došli u kontakt sa prstima i time se dobila lažna slika analiza.

U kojim situacijama se ne uzima antibiotik ukoliko imam urinarnu infekciju?

Ovo je pitanje sa kojim se lekari uglavnom suočavaju, s obzirom na to da su simptomi jasni te i pacijenti sami mogu da pretpostave kako je reč o nekoj urinarnoj infekciji.

Savet za vas je da, ukoliko sumnjate na urinarnu infekciju, i vama se pojave simptomi koji podsećaju na infekciju u toku noći nikako ne uzimate antibiotik na svoju ruku. Dakle, ukoliko tokom noći osetite jak bol tokom mokrenja ili iznenadni, jak i učestali nagon na mokrenje izbegavajte antibiotike jer oni nisu lekovi protiv bolova i što je jako bitno njihovo dejstvo neće krenuti odmah.

Pacijentima sa urinarnim infekcijama će u velikoj meri pomoći određeni analgetik sa povećanim unosom tečnosti, a ukoliko je moguće analizu urina uradite pre uzimanja bilo kakve terapije i javite se što pre svom urologu.

Kako se leči urinarna infekcija?

U zavisnosti od vrste uzročnika zavisi i lečenje, ali uglavnom ono traje od tri do deset dana. Dužinu lečenja i uzimanja terapije antibioticima će odrediti urolog odnosno nadležni lekar, a zaista ne postoji ni najbolji ni najefikasniji antibiotik koji će otkloniti urinarnu infekciju.

U odnosu na to kolika je osetljivost na bakterije, a na osnovu antibiograma biće izabran i lek koji je potreban da se konzumira, a to će vam najbolje odrediti nadležni lekar.

Kod žena koje su u menopauzi, a kojima se u urinokulturi otkrije prisutvo određene bakterije najverovatnije neće biti lečenja antibioticima s obzirom na to da one i nemaju tegove. Međutim, kod pacijenata kod kojih se nakon lečenja jave opet infekcije preporučuje sa ultrazvučni pregled urogenitalnog trakta i to sa punom bešikom.